SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI’NIN YURTDIŞINDAKİ VATANDAŞLARIMIZI

 

İLGİLENDİREN GENEL SAĞLIK SİGORTASI’YLA İLGİLİ AÇIKLAMASI

 

 

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı’nın 1 Ocak 2012’de yürürlüğe giren Genel Sağlık Sigortası uygulamasına ilişkin soru ve cevaplar şeklinde yaptığı açıklamadan yurtdışındaki vatandaşlarımızı ilgilendiren bölümler aşağıda sunulmuştur. Anılan Başkanlıkça “50 Soruda Yeşilkart ve Gelir Testi” başlığıyla hazırlanan soru ve cevapların tamamına www.sgk.gov.tr adlı linkten ulaşılabilir.

 

GENEL SAĞLIK SİGORTASI UYGULAMASINA İLİŞKİN SORU VE CEVAPLAR

 

1- 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren genel sağlık sigortası uygulamasındaki değişiklikler nelerdir?

 

Genel sağlık sigortasından yararlanılmasında temel şartlardan birisi, Türkiye’de ikamet ediyor olmaktır.

 

1/1/2012 tarihinden itibaren zorunlu genel sağlık sigortası uygulamasına geçilmiştir. Buna

göre; tutuklu ve hükümlüler, er, erbaş ve yedek subay okulu öğrencileri, yabancı bir ülkede

sosyal sigortaya tabi olması nedeniyle sözleşmeli ülke adına sağlık yardımları karşılananlar,

Kuruma devir alınacakları tarihe kadar 5510 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi

kapsamındaki banka ve sigorta şirketlerinin sandıkları kapsamında bulunanlar ile bunların

bakmakla yükümlüleri, yabancı ülke vatandaşlarından Türkiye’de kesintisiz olarak bir yıldan

fazla ikamet etmeyenler, milletvekilleri ile Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyeleriyle

bunların emeklileri ile dul ve yetimleri hariç olmak üzere Türkiye’de ikamet edenler, zorunlu

genel sağlık sigortası kapsamına alınmıştır.

 

YURTDIŞINDA YAŞAYAN TÜRK VATANDAŞLARI

 

2- İkamet adresi Türkiye’de olmakla birlikte yurtdışında bulunan Türk

vatandaşlarının gelir testi için başvurması gerekmekte midir?

Söz konusu kişilerin, kendileri ya da Türkiye’deki yakınları tarafından, Adrese Dayalı Nüfus

Kayıt Sisteminden (ADNKS) ikametgâh adresini yurtdışındaki adresi olarak güncellemeleri

halinde, genel sağlık sigortası kapsamında sayılmayacaklardır. Ancak, bu kişilerin

Türkiye’de yaşayan bakmakla yükümlü bulunduğu kişiler (eş, çocuk, ana, baba), Kanunun

60/g bendi kapsamında tescil edilecek olup, gelir testi için sosyal yardımlaşma ve dayanışma

vakfına müracaat etmeleri sonucu yapılacak gelir testi sonucuna göre işlem yapılacaktır.

 

3- Türkiye’de çalışırken işyerinden ücretsiz izin alarak yurtdışına gidenlerin durumu

ne olacak?

Kanuna göre (4/a) kapsamında olan kişiler yurt dışında ise ücretsiz izinli olduğu sürelerde

işverenin bildirimi üzerine yurt dışında bulunduğu süre içinde bir takvim yılı içinde en fazla

bir aylık sürede sağlık yardımından faydalandırılacaktır. Kanuna göre memur (4/c) olanlar

ise; bir yıllık ücretsiz izinli olduğu sürelerde genel sağlık sigortalısı sayıldığından sağlık

yardımlarından faydalandırılacaktır.

 

4- Burs kazanan eşiyle birlikte ABD’ye veya sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış

ülkeye giden, ancak kendisi ev hanımı olarak bu ülkede yaşayan Türk vatandaşları da

genel sağlık sigortası kapsamında prim ödemek zorundalar mı?

Bu kişilerin ikametgâhlarının, kendileri ya da Türkiye’deki yakınları tarafından Adrese

Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminden (ADNKS) yurtdışındaki adres olarak güncellenmesi

halinde söz konusu kişiler genel sağlık sigortalısı kapsamında prim ödemeyecektir.

 

5- Çifte vatandaş olup, Türkiye’de sigortası bulunmayan ancak vatandaşı olduğu

yabancı ülkede çalışan veya sigortası/emekli olan Türkler ne yapacaktır?

Çifte vatandaşlığı bulunanların, ilgili ülkenin Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi

bulunması ve vatandaşı oldukları yabancı ülkede çalışmaları durumunda; Türkiye’ye gelirken

iki taraflı sosyal güvenlik sözleşmesine göre sağlık yardımlarından faydalandığına ait

“formüler” denilen belgeyi, yakınları adına ise ilgili ülkeden yine bunlar için istenilen

“formüleri” getirmeleri gerekmektedir. Ancak, çifte vatandaşlığı bulunanların, sözleşmesiz

ülkede çalışması ve ikametgâhlarının da yurt dışında bulunması halinde söz konusu kişiler

genel sağlık sigortası kapsamına alınmayacaklardır.

 

YURTDIŞINA EĞİTİME GİDENLER

 

6- T.C. vatandaşı olup yurt dışına lisans, mastır, doktora eğitimi için gidenlerden

çalışmayan ve sigortası olmayanlar ne yapacak? Onlar adına aile yakını gelir testine

başvurabilecek mi?

Bu durumdaki kişilerin de kendileri ya da Türkiye’deki yakınları tarafından ikametgâhlarının

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminden (ADNKS) yurtdışındaki adres olarak güncellenmesi

gerekmektedir. Bu durumda söz konusu kişiler, ikametgâhları yurt dışında olduğundan genel

sağlık sigortası kapsamında tescil edilmeyeceklerdir. Ancak Türkiye’de bulundukları sürede

bakmakla yükümlülük durumları yok ise gelir testine başvurarak gelir testi sonucuna göre

genel sağlık sigortası hükümlerinden yararlanacaklardır.

 

7- Eğitim için yurtdışına giden ve sağlık sigortaları oradaki devlet veya okullar

tarafından karşılanan vatandaşlar ne yapacaktır?

Bu durumdaki kişilerin de kendileri ya da Türkiye’deki yakınları tarafından ikametgâhlarının

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminden (ADNKS) yurtdışındaki adres olarak güncellenmesi

gerekmektedir. Bu durumda söz konusu kişiler, ikametgâhları yurt dışında olduğundan genel

sağlık sigortası kapsamında tescil edilmeyeceklerdir.

 

8- Devlet tarafından resmi burslu olarak eğitime gönderilmiş, 25 yaş üstü olup,

Türkiye’de sigortası bulunmayanlar ne yapacak?

Bu durumdaki kişilerin de kendileri ya da Türkiye’deki yakınları tarafından ikametgâhlarının

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminden (ADNKS) yurtdışındaki adres olarak güncellenmesi

gerekmektedir. Bu durumda söz konusu kişiler, ikametgâhları yurt dışında olduğundan GSS

kapsamında tescil edilmeyeceklerdir.

 

9- Yabancı bayraklı gemilerde ve uluslararası sularda çalışan gemi adamlarının

durumu ne olacaktır? Türkiye'ye döndüğü zaman mı sigorta kapsamına girecek?

Yabancı bayraklı gemilerde çalışan Türk vatandaşları, sosyal güvenlikleri yönüyle ikili

sosyal güvenlik sözleşmelerine göre işlem yapılacaktır. İkili sosyal güvenlik sözleşmesi

yoksa 5510 sayılı Kanun hükümlerine tabi olamayacaklardır. Genel sağlık uygulaması

yönüyle Türkiye’ye döndüklerinde genel sağlık sigortası kapsamına gireceklerdir.

 

 

Ancak Türk bayraklı gemilerde çalışan ve uluslararası sularda bulunan gemi adamları ise

5510 sayılı Kanuna göre (4/a) kapsamında zorunlu sigortalı olmaktadır. Bu kapsamda çalışıp

sefer esnasında işe alınanların sigortalılık işlemleri, sigortalıların işe girdiği tarihten itibaren

bir ay içinde yapılması gerekmektedir.

 

 

 

TÜRKİYE’DE YAŞAYAN YABANCILAR

 

10- Türkiye’de bir yıldan uzun süredir yaşayan ancak kendi ülkelerinde sağlık

yardımlarından yararlanma hakkı bulunmayan yabancılar ne yapacaktır?

Türkiye’de kesintisiz bir yıllık ikamet süresini dolduran yabancılar, ilgili ülke kapsamında

genel sağlık sigortası uygulaması yönünden sigortalı değilse bu sürenin dolduğu tarihten

itibaren Kanunun (60/d) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılmışlardır. Dolayısıyla

bu kişilerin genel sağlık sigortası kapsamında tescil işleminin yapılması için kesintisiz bir

yıllık ikamet süresinin dolduğu tarihten itibaren bir ay içinde kendilerine en yakın sosyal

güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine başvurmaları gerekmektedir.

 

Gelirleri brüt asgari ücretin iki katı kabul edilerek bu tutar üzerinden hesaplanacak genel

sağlık sigortası primi tahakkuk ettirilecektir.

 

11- Ülkemizde bir yıldan fazla süre ile ikamet eden ve kendi ülkesinden sigortalı veya

emekli olan İngiltere vatandaşları, Türkiye’de sağlık hizmetlerinden nasıl

yararlanacaktır?

İngiltere vatandaşlarının Türkiye’de bir yıldan fazla ikamet etmeleri halinde, kendi

ülkelerinden sigortalı/emekli olmalarına karşın Türkiye’de bulundukları sürede kendi

mevzuatları kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanamamaları nedeniyle, 5510 sayılı

Kanunun (60/d) bendi kapsamında müracaatlarına bağlı olarak genel sağlık sigortalısı

sayılabileceklerdir.

 

12- Bir Türk ile evlenmiş ancak 3 yılını doldurmadığı için T.C. vatandaşı olamamış bir

kadın, Türk eşinin sosyal güvencesinden yararlanabilir mi?

Kanuna göre bu kişiler, ikamet izni almaları durumunda genel sağlık sigortasından

faydalanabilecektir.

 

13- Türkiye’de oturma izni almış, sigortası olmayıp özel sağlık sigortası bulunan

yabancıların durumu ne olacak?

Kesintisiz bir yıllık ikamet süresini dolduran yabancılar, ilgili ülke kapsamında sağlık

hizmetlerinden yararlanması açısından sigorta kapsamında değilse bu sürenin dolduğu

tarihten itibaren bir ay içinde sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine genel

sağlık sigortası giriş bildirgesi ile başvurabilirler. Bu süre içerisinde başvuruda

bulunmayanlara, brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacaktır. Bu kişilerin özel

sağlık sigortası kapsamında bulunması genel sağlık sigortası kapsamında sigortalı olmalarına

engel teşkil etmemektedir.

 

14- Türkiye’de bir yıldan uzun süredir yaşayan ancak kendi ülkelerinde sigortası

bulunmayan yabancılar gelir testi için sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına

başvuracaklar mı?

Gelir testine müracaat hakkı, Kanunun (60/g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı

sayılan Türk vatandaşlarına tanındığından, yabancı uyruklu olup ülkemizde ikamet edenlerin

gelir testine müracaat hakları bulunmamaktadır.